سقف بخش مهمی از ساختمان است که وظیفه تحمل و انتقال بارهای وارد شده بر آن و وزن خود را دارد. سقف های سازه ای از نظر مقاومت و استحکام، آتش سوزی و رطوبت از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند.

سقف ها نیز مانند دیگر اجزای ساختمان، سیستم های متفاوتی دارند که دال بتنی یکی از آن ها است. همانطور که می دانید دال بتنی از بتن و مقاطع فولادی تشکیل می شود. یکی از انواع دال های بتنی، سقف وافل است که ویژگی های منحصر به فردی دارد. در این مقاله، به روش های اجرای سقف های وافل نگاهی خواهیم انداخت و مزایا و معایب استفاده از آن را به صورت کامل شرح می دهیم. پس تا آخر مقاله با آهن ملل همراه باشید.

اگر نگاهی به بناهای باستانی بیندازیم، خواهیم دریافت که ساخت سقف های وافل به هزاران سال قبل از میلاد بر می‌گردد. می توان گفت که اولین بار، معماران یونانی به اجرای این نوع سقف ها پرداختند. معروف ترین بنای باستانی که به شکل سقف وافل است، مربوط به بنای آکروپولیس می باشد، حتی قبل از آن، این شکل از سقف را در بنای تخت جمشید می توان مشاهده کرد. به تدریج از اوایل قرن ۱۹ سقف های وافل تغییرات پیشرفته تری پیدا کردند.

سقف های وافل در دهه ۱۳۵۰ وارد ایران شدند و محبوبیتی خاصی در میان معماران و مهندسان پیدا کردند. از ساختمان های معروفی که در ایران با این سقف ها ساخته شده اند، می توان به فرودگاه تبریز، ایستگاه راه آهن اصفهان و تهران و کتابخانه ملی اشاره کرد.

سقف وافل چیست؟

سقف های وافل نوعی دال بتنی است که معمولا در صورت نیاز به دهانه بزرگ، ارتفاع بالاتر از ۱۲ متر و کاهش بار مرده، از آن ها استفاده می شود. همچنین عبارت وافل به علت ظاهر مربعی شکل و مشبک به آن گفته می شود. وزن این نوع سقف در مقایسه با سقف های تیرچه بلوک و عرشه فولادی کمتر است چراکه تا ۲۰% مصرف بتن و میلگرد کاهش می یافته و هزینه آن بسیار کمتر می شود. بعد از این که گفتیم سقف وافل چیست جالب است بدانید پس از اجرای سقف های وافل، قالب های آن قابل جدا شدن هستند و می توان دوباره از آن ها استفاده کرد.

سقف وافل چیست

مشخصات سقف وافل

مشخصات این نوع سقف عبارت است از:

• معمولا ضخامت سقف های وافل بین ۸۵ تا ۱۰۰ میلیمتر است در حالی که عمق دال های بتن معمولی به ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلیمتر محدود می شود.

• عرض تیرها در سقف وافل معمولا ۱۱۰ تا ۲۰۰ میلیمتر است.

• سقف وافل تقویت شده را می توان برای دهانه های تا ۱۶ متر ساخت.

مزایا و معایب استفاده از سقف وافل

استفاده از سقف های وافل دارای مزیت ها و معایبی هستند که مزایای آن به صورت زیر می باشند:

مزایا و معایب سقف وافل

• ظرفیت حمل بار بیشتر از سایر انواع دال

• میزان استفاده از میلگرد و بتن کمتر از دیگر سقف های بتنی

• از آنجایی که این سیستم ها وزن کمتری دارند، صفحات وافل می توانند بارهای سنگین تر و مسافت های طولانی تری را نسبت به دال های تخت تحمل کنند.

• استفاده مجدد از قالب های آن ها به مقرون به صرفه بودن آن اشاره دارد.

• دال وافل را می توان هم به عنوان دال سقف و هم به عنوان دال کف استفاده کرد.

• استفاده مجدد از قالب های آن

• اجرای ساخت سریع

• مقاومت بالا در برابر ارتعاشات، آتش سوزی

• قابلیت اجرا بر روی اسکلت بتنی و فولادی

• استفاده از نیروی انسانی کمتر

• افزایش مقاومت برشی و خمشی

• عایق صدا و حرارت

از معایب آن نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دال های وافل نیازمند نیروی کار متخصص و با مهارت است.

• به علت استفاده از قالب های مخصوص هزینه بالایی نسبت به دیگر دال ها دارد.

• نگهداری از آن ها مشکل است.

• در ارتفاع های بلند می توان از آن ها استفاده کرد.

• آن ها برای مناطق شیبدار مناسب نیستند. در صورت وجود شیب لازم است با عملیات خاکبرداری سطح صاف شود.

• به دلیل وزن کم در مناطقی بادهای شدید می وزد، مناسب نیست.

اجرای سقف وافل

به طور کلی سقف های وافل به دو روش تخت و مدولار اجرا می شوند که در ادامه به شرح مختصر هر یک از دو روش می پردازیم.

اجرای روش تخت

برای اجرای سقف های وافل، ابتدا پایه های اطمینان مانند جک یا اسکافلد را در جای خود قرار می گیرد. برای ایجاد سطحی یک دست، از قالب فلزی (پلای‌ وود) استفاده می شود. پس از آن با قرار دادن قالب های وافل می توان بتن ریزی را انجام داد. در نهایت پس از گذشت زمان مورد نیاز طبق ضوابط آیین نامه، قالب ها را باز می کنند.

اجرای روش مدولار

مراحل اجرای روش مدولار و تخت یکسان است، با این تفاوت که در استفاده از پلای ‌وود یا قالب فلزی تفاوت دارند. در روش مدولار عموما نیازی به تسطیح کردن سقف توسط پلای ‌وود نیست.

انواع سقف وافل

سقف های وافل دارای دو نوع یک طرفه و دو طرفه تقسیم می شوند.